Limit emri ve piyasa emri, özellikle kripto finans kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte kripto para terminolojisinde yerini alan emir türleridir. Emir türlerini bilmek; mevcut durumun değerlendirerek en ideal emri vermek ve bu sayede zararlı yatırımlardan kaçınmak adına son derece doğru bir yaklaşım olacaktır. Limit emri ve piyasa emri, özellikle kripto finans yatırımcıları tarafından merak konusudur. Zira, başarılı yatırımlarda bulunabilmek için piyasaya ve piyasa aksiyonlarına, kavramlarına hakim olmak önemlidir.
Limit Emri Nedir?
Limit emri; yatırımcının alış ve satış için belirlediği varlık hakkında asgari – azami (minimum – maksimum) fiyat belirlediği emir türüdür. Yatırımcının alış veya satış için belirlediği limit emri, öncelikle emir defterine işlenir ve yalnızca piyasa fiyatının yatırımcının belirlediği limit fiyatına – ya da daha avantajlı bir fiyata – ulaşması halinde işleme alınır.
Limit emri, işlemlerin güncel fiyat üzerinden anında gerçekleştiği piyasa emirlerinin aksine, işlemin gerçekleşme fiyatı üzerinde yatırımcılara daha fazla kontrol imkanı tanır. Yatırımcı, limit emir sayesinde 7/24 piyasa takibi yapmak durumunda değildir; zira, limit emirler otomatik işlem mantığına dayanır. Bu sayede yatırımcılar uyku süresinde dahi avantajlı alım – satım fırsatlarını kaçırmaz. Fakat verilen limit emrinin gerçekleşmesi mutlak değildir.
Bir diğer ifadeyle, piyasa fiyatının limit fiyata ulaşmaması halinde işlem gerçekleşmez, emir defterinde gerçekleşmemiş işlem olarak kalır. Genellikle birkaç ay süre ile geçerli olacak şekilde verilebilen limit emirleri, yatırımcının kullandığı kripto para borsasına göre farklı geçerlilik sürelerine sahip olabilir. Limit emirleri;
- Yatırımcıların piyasa fiyatından farklı olarak belirli bir fiyat üzerinden alım – satım yapmak istemesi halinde,
- Yatırımcıların hemen alım – satım yapmak, yani acele işlem yapmak mecburiyetinde olmadığı durumlarda,
- Yatırımcının, henüz gerçekleşmemiş karların veya potansiyel kayıpların en aza indirilmesi isteği halinde kullanılabilir.
Hemen belirtmek gerekir ki; limit emrinde, limit fiyata ulaşılsa dahi verilen emrin mutlaka tamamıyla gerçekleşeceği kesin değildir. Genel likidite ve piyasa koşullarına göre farklı gelişmeler söz konusu olabilir.
Piyasa Emri Nedir?
Piyasa emri; yatırımcıların alım – satım yapmak istediği varlığı, güncel fiyatlar içerisinde optimum değerlerde alım ve satım yapabilmeleri amacıyla kullanılan emir türüdür. Kullanıcı, piyasa emri ile işlem gerçekleştirebilmek için alış – satış için fiyat belirlemek durumunda değildir. İşlem anlık gerçekleşir. Kullanıcının verdiği emir, emrin verildiği an itibariyle emir defterinde güncel olarak bulunan en iyi emirle eşleşir ve gerçekleşir.
Yatırımcı, en iyi fiyatla verilen emirden daha yüksek bir miktar üzerinden emir verirse, yatırımcının verdiği emrin tamamı karşılanana değin takip eden emir/emirler ile eşleşmeye devam eder. Piyasa emri ve limit emrine ilişkin dikkat edilmesi gereken önemli hususları sıralamak gerekirse:
- Piyasa emri, yatırımcı tarafından verilen emrin gerçekleşebilmesi noktasında daha yüksek bir olasılık sunduğu için, emrin gerçekleşme olasılığını yüksek tutmak isteyen yatırımcılar için idealdir.
- Limit emri, alım – satım işlemlerinde işlemi tamamlamak adına yatırımcının düşündüğü asgari – azami fiyatın belirlenmesine olanak tanır.
- Piyasa emri, cari piyasa fiyatı üzerinden olası en kısa sürede gerçekleştirilmesi amaçlanan işlemlerde kullanılır.
Emirlerin Geçerlilik Süresi
Emirler; günlük, kalanı iptal et (KİE), iptale kadar geçerli (İKG) ve tarihli olmak üzere dört farklı geçerlilik prosedürüne tabidir. Sıralanan geçerlilik prosedürleri ve işlevleri aşağıda yer alan tabloda izah edilmiştir.
| Günlük | Yatırımcı tarafından girilen günlük emri; emrin girildiği gün boyunca geçerliliğini koruyan; ancak, işlem görmediği takdirde gün sonunda iptal edilen emir türüdür. |
| Kalanı İptal Et (KİE) | Miktar ve fiyat belirtmek suretiyle girilen ve emrin girildiği an itibariyle karşılanmayan kısmın otomatik iptal edildiği emir türüne “Kalanı İptal Et” veya kısaca KİE denir. |
| İptale Kadar Geçerli (İKG) | İptale kadar geçerli emir; birincil piyasada değişken ve sabit fiyatla talep toplama yöntemlerinde halka arz süresinin sonuna kadar geçerliliğini koruyan emir türüdür. İptal kadar geçerli emir, talep toplama yöntemi ile halka arzın gerçekleştirildiği birincil piyasada kullanılabilir. |
| Tarihli | Tarihli emir; fiyat adımı ve fiyat değişme sınırları çerçevesinde geçerlilik tarihi belirtilerek sisteme girilen, işlem görene ya da iptal edilene kadar geçerliliğini koruyan emir türüdür. Tarihli emirlerin azami geçerlilik süresi Borsa Yönetim Kurulu tarafından belirlenir. |
